19.06.2025 11:39

Zdanie odrębne w sprawie świnoujskiego terminalu kontenerowego

Planowana w Świnoujściu budowa głębokowodnego terminalu kontenerowego od lat budzi wiele emocji. Nie inaczej jest po opublikowaniu rekomendacji Rady Programowej powołanej do oceny i analizy skutków powstania tej inwestycji. W przestrzeni publicznej pojawiły się nawet całkowicie bezpodstawne i ośmieszające komentujących wpisy, że Rada pracowała „na usługach niemieckich”. Po publikacji na portalu i fb „Wyspiarza niebieskiego” wypracowanych rekomendacji Rady Programowej i rozmowy z jej przewodniczącym Ryszardem Grobelnym poniżej zamieszczam zdanie odrębne członków tejże Rady. Przypomnę, że w głosowaniu nad rekomendacjami nie uczestniczyło 4 członków Rady, natomiast 9 osób było za ich przyjęciem, NIKT nie był przeciw, a 2 osoby wstrzymały się od głosu. Te dwie osoby to świnoujskie radne Elżbieta Jabłońska i Karolina Romańska. Pod zdaniem odrębnym obok tych dwóch radnych podpisał się też Kamil Pyclik z PIG Świnoujście , który nie uczestniczył w głosowaniu Rady. Ocenę brzmienia tego „zdania odrębnego”, które jednak nie wybrzmiało sprzeciwem pozostawiam Czytelnikom.

„Zdanie odrębne do opinii Rady Programowej z zespołem ekspertów do spraw analizy i oceny skutków budowy Głębokowodnego Terminalu Kontenerowego w porcie zewnętrznym w Świnoujściu

Jako członkowie Rady Programowej zgłaszamy zdanie odrębne wobec przyjętej przez Radę ogólnej oceny skutków budowy głębokowodnego terminala kontenerowego w porcie zewnętrznym w Świnoujściu.

Przypominamy, że zgodnie z uchwałą nr VI/40/2024 celem Rady Programowej wraz zespołem ekspertów było ustalenie:

1.      Oddziaływanie na środowisko naturalne wysp Wolin i Uznam wraz z przylegającymi do nich akwenami Zatoki Pomorskiej i Zalewu Szczecińskiego.

2.      Oddziaływanie na gospodarkę, w tym przede wszystkim na funkcje turystyczne w tym uwzględnienie skutków finansowych dla budżetu gminy i powiązania komunikacyjne Świnoujścia i sąsiednich gmin (Międzyzdroje, Wolin).

3.      Oddziaływanie na sferę społeczną Świnoujścia.

4.      Wpływ nowego Portu Zewnętrznego na bezpieczeństwo Świnoujścia.

Strategiczne położenie Świnoujścia – na przecięciu szlaków morskich i lądowych, w bezpośrednim sąsiedztwie Niemiec i Skandynawii – sprzyja lokalizacji nowoczesnych inwestycji portowych. Tego potencjału nie należy marnować, lecz należy go aktywnie wykorzystać z korzyścią dla miasta, jego mieszkańców mających zatrudnienie w tym sektorze, regionu i państwa.

W związku z tym opowiadamy się za budową Terminala Głębokowodnego Kontenerowego w Świnoujściu jako przedsięwzięcia o istotnym znaczeniu dla rozwoju gospodarczego Świnoujścia i Polski. Uważamy, że projekt ten może znacząco wzmocnić pozycję polskich portów morskich, poprawić bezpieczeństwo i suwerenność transportową kraju, a także pobudzić dalsze inwestycje i poprawić dostępność komunikacyjną miasta.

Jednocześnie jesteśmy świadomi obaw mieszkańców Świnoujścia prawobrzeżnej części, dotyczących m.in. hałasu, zanieczyszczeń, natężenia ruchu transportowego i ingerencji w środowisko oraz przestrzeń publiczną. Uważamy jednak, że inwestycja może zostać zrealizowana z poszanowaniem interesu lokalnej społeczności, pod warunkiem wdrożenia odpowiednich działań kompensacyjnych i ochronnych, w szczególności:

·       budowy i modernizacji infrastruktury drogowej i kolejowej z ominięciem zwartej zabudowy mieszkaniowej,

·       znowelizowanie hałasu pochodzącego Z GTK między innymi przez utworzenia zielonych stref buforowych i zastosowania nowoczesnych ekranów akustycznych,

·       prowadzenia systematycznego i transparentnego monitoringu środowiskowego (powietrze, hałas, woda),

·       powołania funduszu społecznego dla mieszkańców Świnoujścia z przeznaczeniem na cele zdrowotne, edukacyjne i rekreacyjne,

·       zapewnienia stałego dialogu społecznego oraz realnego wpływu mieszkańców na proces inwestycyjny.

Choć dostrzegamy wartość dokumentu przygotowanego przez TOR jako ważnego punktu wyjścia do szerszej debaty, jednak nie podzielamy opinii, że może ono zostać przyjęte bez zastrzeżeń jako wiarygodna podstawa dla dalszych rekomendacji. Dokument zawiera wiele uogólnień, opiera się na niekompletnych danych i pomija szereg aktualnych uwarunkowań technicznych, gospodarczych i strategicznych – zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym – związanych z rozwojem infrastruktury portowej i logistycznej. Brak obiektywnego zbilansowania potencjalnych korzyści i ryzyk sprawia, że nie powinien on być podstawą dla jednoznacznych rekomendacji dla Rady Miasta Świnoujście

Należy podkreślić, że w pełni popieramy ideę przejrzystości procesu inwestycyjnego oraz konieczność zapewnienia partycypacji społecznej i międzyinstytucjonalnej koordynacji działań. Jednakże niepokoi nas ton niektórych rekomendacji, które mogą być odczytane jako dążenie do zablokowania inwestycji, bez dostatecznego rozważenia jej długofalowego znaczenia gospodarczego dla Świnoujścia, bezpieczeństwa gospodarczego państwa, rozwoju sektora morskiego i pozycji Polski w europejskiej logistyce kontenerowej.

Widzimy potrzebę dalszej, rzeczowej i krytycznej debaty nad warunkami realizacji terminala kontenerowego w Świnoujściu, z uwzględnieniem interesów mieszkańców, samorządu Świnoujścia i Międzyzdrojów oraz państwa. Naszym zdaniem obecny kształt wniosków Rady – mimo istotnych postulatów – nie zapewnia równowagi, precyzji analitycznej ani dalekowzrocznego spojrzenia, jakie powinny cechować ocenę tej inwestycji.

W aktualnym kontekście geopolitycznym, zwłaszcza w obliczu trwającej wojny w Ukrainie i napięć w regionie Morza Bałtyckiego, opóźnianie lub blokowanie inwestycji wzmacniających infrastrukturę portową i logistyczną Polski, może – niezależnie od intencji – zostać zinterpretowane jako działanie osłabiające zdolności obronne i niezależność transportową państwa, a w szerszym wymiarze również jako sprzyjające interesom podmiotów nieprzyjaznych porządkowi euroatlantyckiemu.

Wobec powyższego zgłaszamy niniejsze zdanie odrębne, wyrażając jednocześnie gotowość do dalszej współpracy na rzecz wypracowania konstruktywnych rozwiązań.

Członkowie Rady Programowej zgłaszający zdanie odrębne:
dr Elżbieta Jabłońska – Wiceprzewodnicząca Rady Miasta Świnoujście
Karolina Romańska – Przewodnicząca Komisji Uzdrowiskowej i Rozwoju Turystyki Rady     Miasta Świnoujście
Kamil Pyclik – Prezes Północna Izba Gospodarcza w Świnoujściu"