09.07.2025 20:59

Link umieszczony na dole notatki prasowej

Zachęcam do zapoznania się z raportem.

Dostępny jest już raport oddziaływania Głębokowodnego Terminala Kontenerowego na obszar Gminy Świnoujście. Ponad 230 stron drobiazgowej analizy przygotowanej przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR na zlecenie Miasta Świnoujście nie pozostawia złudzeń – planowana budowa to inwestycja o skali wykraczającej daleko poza granice miasta i województwa. Rzetelność, interdyscyplinarność i transparentność opracowania to cechy, które wyróżniają dokument, który ma być przyjęty przez Radę Miasta Świnoujście na najbliższej sesji. Analiza jest odniesieniem dla dalszej debaty publicznej, której Świnoujście bezwzględnie potrzebuje.

Za analizą stoi zespół doświadczonych ekspertów: ekonomistów, planistów, inżynierów, ekologów i urbanistów. Wśród autorów znalazły się takie nazwiska jak Maciej Mysona, dr Maria Zych-Lewandowska czy Julian Politt, a także konsultanci o imponującym doświadczeniu – kpt. ż. ś. Czesław Julian Szarek czy kmdr Mirosław Tuliszka. Takie zestawienie nazwisk gwarantuje, że raport nie jest akademicką fantazją, lecz może być narzędziem decyzyjnym. Zespół Doradców Gospodarczych TOR Sp. z o.o. to polska firma specjalizująca się w doradztwie strategicznym, analizach rynkowych oraz planowaniu inwestycji infrastrukturalnych, ze szczególnym uwzględnieniem transportu, logistyki i mobilności.

Terminal, czyli co?

Plan zakłada budowę ogromnego terminalu kontenerowego na wschód od obecnej infrastruktury portowej Świnoujścia. Dwa nabrzeża, ponad 300 ha terenu lądowego i wodnego, tor wodny o głębokości 17 metrów, pełne zaplecze drogowe i kolejowe, a w perspektywie – nawet 2 miliony TEU rocznie. To więcej niż roczne przeładunki całego portu w Gdyni.

Inwestorem jest Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście, partnerem – Urząd Morski, a w tle państwowe firmy i duży prywatny operator portowy. Terminal miałby ruszyć w 2029 roku. Przewidywany koszt: co najmniej 3,5 miliarda złotych.

Brakuje konsultacji. Brakuje uczciwego dialogu

Najmocniejsze zarzuty zawarte w analizie dotyczą komunikacji ze strony inwestora. Rada Programowa raportu otwarcie wskazuje na brak dostępu do dokumentów podstawowych – jak studium wykonalności czy rzeczywiste dane dotyczące przeładunków. Miasto Świnoujście nie miało wglądu w podstawy decyzji inwestycyjnych. Podobnie jak mieszkańcy – konsultacje społeczne były symboliczne, a polityka informacyjna ZMPSiŚ "skrajnie odmienna" od tej prowadzonej np. przez terminal w Gdańsku.

Przyszłość nie kończy się w 2029 roku

To, co robi największe wrażenie, to długofalowa perspektywa przyjęta przez autorów raportu. GTK nie jest tylko inwestycją na pięć lat. To coś, co zmieni krajobraz Świnoujścia i jego funkcjonowanie na całe pokolenia. I trzeba to uczciwie powiedzieć: miasto będzie inne. Mniej kurortowe, bardziej przemysłowe. Mniej dostępne dla pieszych i rowerzystów, bardziej dla TIR-ów i pociągów.

Argumenty "za": impuls gospodarczy i infrastrukturalny

GTK ma potencjał, by stać się jednym z najważniejszych portów kontenerowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Szacowana przepustowość do 2 mln TEU rocznie, nowe miejsca pracy, rozwój zaplecza logistycznego i infrastruktury kolejowo-drogowej – to tylko niektóre z obietnic inwestora. Terminal może ożywić gospodarczo zachodniopomorską część Polski, przyciągając nie tylko towarowe strumienie z południa kontynentu, ale i kapitał inwestycyjny.

Argumenty "przeciw": hałas, chaos, zanik tożsamości miejsca

Ale Świnoujście to nie tylko gospodarka. To również miasto ludzi, natury i turystyki. Raport nie pomija faktu, że planowana inwestycja może poważnie zakłócić układ urbanistyczny i rytm życia miasta. Wskazuje na niedoszacowane skutki hałasu, emisji, zanieczyszczenia wód oraz ryzyko degradacji obszarów Natura 2000. Szczególną troską objęto dzielnicę Warszów, która – według prognoz – poniesie największe społeczne koszty.

Raport wskazuje także na możliwość spadku atrakcyjności turystycznej zarówno Świnoujścia, jak i sąsiednich Międzyzdrojów. Obawa o zanik walorów krajobrazowych i obciążenie ruchem ciężarowym oraz kolejowym w szczycie sezonu to nie są sprawy marginalne.

Nie tylko dla nas, ale i dla tych, którzy tu dopiero zamieszkają

To opracowanie jest nie tylko odpowiedzią na dzisiejsze pytania. To głos w imieniu przyszłych mieszkańców Świnoujścia – tych, którzy za dwadzieścia czy pięćdziesiąt lat będą żyć z konsekwencjami decyzji podjętych dziś. Czy znajdą tu zrównoważony rozwój, czy też przestrzeń zdominowaną przez przemysłowy gigantyzm?

Potrzebujemy mądrej decyzji, nie propagandy

Raport pokazuje wyraźnie – inwestycja o takim ciężarze gatunkowym nie może być decyzją jednostronną. Wymaga dialogu, kompromisów, transparentności i oparcia się na faktach, a nie ambicjach politycznych. Rekomendacje zawarte w analizie (których realizacja powierzona została prezydentowi miasta) to drogowskazy – ale ich przestrzeganie będzie testem dojrzałości lokalnej polityki.

Przeczytaj ten raport

Ten dokument nie jest ani za, ani przeciw. Jest za myśleniem. Za odpowiedzialnością. Za planowaniem w skali dekad, a nie kadencji. Każdy mieszkaniec Świnoujścia, każda osoba zainteresowana losem Świnoujścia i Międzyzdrojów powinna się z nim zapoznać.

Raport do pobrania pod adresem: https://www.swinoujscie.pl/uploads/files/WOJCIECH/projekt_uchwaly_przyjecie_analizy_Rady_Programowej.pdf

Wojciech Basałygo

Podinspektor

Biuro Informacji i Konsultacji Społecznych

Urząd Miasta Świnoujście