Prom "Wolin" (dawniej "Ost-Swine")

15.04.2025 6:02

Wycinki z kronikarskich annałów Świnoujścia cz.5

Następny odcinek zapisów z historii miasta Świnoujście będący wynikiem przeglądania, wybierania , opracowywania, weryfikowania i uzupełniania informacji ujętych w różnych źródłach. Między innymi są to kronikarskie notatki świnoujskiego historyka Andrzeja Wrońskiego, historyka i archiwisty dr Józefa Plucińskiego, informacje archiwalne choćby z zasobów Archiwum Państwowego i innych mniej lub bardziej dostępnych opracowań. Warto się podzielić tymi faktami nieznanymi, zapomnianymi lub też mało znanymi dla większości mieszkańców. Taka wycinkowa prezentacja zdarzeń i ludzi daje pewną wiedzę i rysuje obraz Świnoujścia na przestrzeni lat. Poniżej nieco wybranych, interesujących jak się wydaje informacji.

W maju 1945 r. Rosjanie uruchomili  w Cieśninie Świny prom czołowy „Riga” obsługujący ruch kołowy. Połączenie międzybrzegowe w pierwszym okresie zapewniały też trzy promy obsługiwane przez załogę niemiecką, pod nadzorem komendantury radzieckiej. Były to promy „West-Swine”, „Ost-Swine”(pod tą nazwą pływał do 1950 r., później przemianowano go na „Wolin” ) i „Caseburg”.  Przeprawiających się na wyspę Uznam obowiązywały specjalne przepustki.  

Luty 1946 r. W Powiecie Wolińskim czynnych było 24-26 małych i średnich zakładów przemysłowych i rzemieślniczych. W Świnoujściu uruchomiono drukarnię Szczecińskich Zakładów Graficznych.

23 sierpnia 1946 r.  miała miejsce inauguracyjna sesja Powiatowej Rady Narodowej Powiatu Wolińskiego z siedzibą w Świnoujściu z udziałem 40 radnych (wytypowanych przez partie, stronnictwa i organizacje na zebraniu Powiatowej Komisji Porozumiewawczej Stronnictw Politycznych). Dokonano wyboru Prezydium. Natomiast 17 października tego roku powstała Miejska Rada Narodowa Świnoujścia – lokalny organ władzy.

W 1948 r. w Świnoujściu zorganizowało się  Sportowe Towarzystwo Wędkarskie (od stycznia 1950 r.  – Koło Polskiego Związku Wędkarskiego).

Wiosna 1956 r. W Świnoujściu osiedliło się pięć rodzin Romów  (około 30 osób). Romowie przybyli do Świnoujścia z Goleniowa.

17 kwietnia 1957 r. został założony w Świnoujściu Wojskowy Klub Sportowy „Flota” . Jego pierwszym prezesem był Marian Mamorski. Po rozwiązaniu WKS  „Flota” w 1968 r na jego bazie powstał Międzyzakładowy Klub Sportowy „Flota”, który w 1986 r przekształcił, się w Miejski Klub Sportowy „Flota” (wycofany z rozgrywek w 2015 r.).  Nowy świnoujski klub „Flota”, obecnie pod nazwą Morski Klub Sportowy „Flota” została zarejestrowana 20 czerwca 2015 r.

24 sierpnia 1959 r. w centralnej części Świnoujścia oddano do użytku nowy, pierwszy państwowy budynek mieszkalny. Łącznie w latach 1959-1960 na Osiedlach Szopena i Grunwaldzkim wybudowano 10  bloków z 571 izbami oraz z kapitalnych remontów udostępniono w różnych częściach miasta  679 izb. W latach 1961-1965   na Osiedlach Szopena , Grunwaldzkim i w centrum miasta  wybudowano 35 bloków na ok. 3.500 izb. Natomiast w latach 1966-1970  na Osiedlu Grunwaldzkim powstało 30 bloków z 3.354 izbami. 

Od 1960 r. taksówki  odnotowano w Świnoujściu  już  w większej liczbie. Wcześniej w roku 1955 była  tylko jedna taksówka, a druga pojawiła się dopiero w 1957 r.

1961 r. W powiecie wolińskim odnotowano w miastach 354 telewizory ( w tym 255 w Świnoujściu, 63 w Międzyzdrojach i 30 w Wolinie), a na wsiach było ich 16. Telewizja pojawiła się w 1958 r, ale praktycznie do jesieni 1964 r. na naszym terenie odbierano wyłącznie program berliński i  niekiedy polski, bądź skandynawski.

1 czerwca 1963 r. otwarto ogólnospożywczy sklep samoobsługowy na narożniku ul. Szopena i Bohaterów Stalingradu (obecnie ul. Piłsudskiego).

20 kwietnia 1965 r. w pobliżu świnoujskiej plaży zginęli od wybuchu niewypału z II wojny Światowej trzej chłopcy, a czwarty został ciężko ranny.

24-27 kwietnia 1965 r odbył się w Świnoujściu II Przegląd Krótkometrażowych Filmów Morskich (następnie pod nazwą Ogólnopolskich Festiwali Krótkometrażowych Filmów Morskich , które odbywały się co dwa lata w  1967 i 1969 roku).

4 maja 1965 r. w pobliżu świnoujskiej gazowni eksplodował pocisk artyleryjski  z ostatniej wojny. W wyniku wybuchu dwaj chłopcy zostali  ciężko ranni, a trzeci doznał lekkich obrażeń.

Na koniec 1975 r. w Świnoujściu zamieszkiwały 42.454 osoby ( w tym 20.918 kobiet i 21.536 mężczyzn). W ciągu roku napłynęło do miasta 1.709 osób, a wyjechało 649. W zakładach i instytucjach zatrudnionych było 18.430 osób, Zawarto 450 małżeństw. Na świat przyszło 781 noworodków, a zmarło 217 osób.

Wrzesień 1976 r. Naukowcy Oddziału MIR w Świnoujściu zakończyli prace badawcze nad możliwościami zasiedlenie i hodowli w Zalewie Szczecińskim nowego gatunku ryb – tołpygi białej. Stwierdzono jej szybki przyrost na wadze i dobrą adaptację w nowym środowisku. Oddział MIR podjął też starania o odbudowę stanu węgorzy w wodach Zalewu. W ostatnich latach wpuszczono do Zalewu 2,5 tony narybku badając jego bytowanie i przyrost. Prowadzone są prace nad możliwościami zasiedlenia karpia w Zalewie Szczecińskim.

Podpisy pod foto:

1.Kursujący od 1950 r prom „Wolin” - poprzednio pod nazwą „Ost-Swine” (foto ze zbiorów MRM).

2. Siedziba Polskiego Związku Wędkarskiego w Świnoujściu (foto ze zbiorów Waldemara Małkiewicza).

3. Osiedle Grunwaldzkie (1968 r.). Zabudowa na rogu ul. Grunwaldzkiej i Konstytucji 3 Maja (foto A. Ryfczyński ze zbiorów MRM)

4. Pierwszy ogólnospożywczy sklep samoobsługowy – foto A. Weczer (ze zbiorów MRM)

Kronikarz miejski

Krzysztof Nowak