24.03.2017 10:45

Związek przeciwko niszczeniu idei samorządności

W Zgromadzeniu Ogólnym delegatów do Związku Miast Polskich 21-22 marca br. w Serocku wzięło udział ponad 250 samorządowców, prezydentów, burmistrzów, przewodniczących RM z miast członkowskich. Spotkanie odbywało się nie tylko w atmosferze obchodów 600-lecia praw miejskich Serocka oraz 100-lecia współpracy i partnerstwa miast, którą zapoczątkował w 1917 roku powstały na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim Związek Miast Królestwa Polskiego, zarejestrowany następnie jako Związek Miast Polskich. Towarzyszył mu duży niepokój o dalszy los samorządów w Polsce.

Nie rozwiał obaw Paweł Mucha, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, odczytując list Andrzeja Dudy, w którym prezydent zapewniał, że samorządowcy będą mieć w nim zawsze życzliwego sojusznika. „Jestem zdania, że decentralizacja państwa, przekazanie części władzy publicznej «w dół» w ręce samorządowych wspólnot, stanowi jeden z istotniejszych elementów polskich przemian, któremu zawdzięczamy wiele społecznych i gospodarczych sukcesów” – czytamy w liście. Wzburzenie dało się odczuć już w trakcie dyskusji po wystąpieniu minister edukacji narodowej, Anny Zalewskiej, która była gościem spotkania samorządowców z miast, a także podczas debaty na temat aktualnej sytuacji samorządów.

Minister Zalewska mówiła o dotychczasowych sukcesach rządu w kwestii reformy i planach dotyczących m.in. finansowania oświaty, jednak zebrani nie podzielili jej entuzjazmu, wyrażając sporo zastrzeżeń w kwestii wdrażania zmian w edukacji. Szczególnie wskazywano na brak konsultacji ze środowiskiem samorządowym.

Marek Wójcik, pełnomocnik Zarządu ZMP do spraw legislacyjnych, zaprezentował w obecności szefowej MEN główne tezy stanowiska w sprawie finansowania zadań oświatowych. ZMP nie godzi się na przerzucanie na samorządy odpowiedzialności finansowej za niedoszacowanie dochodów na realizację zadań oświatowych. Konieczna jest zmiana zasad naliczania subwencji oświatowej uwzględniającej faktyczne koszty ponoszone przez miasta oraz zlikwidowane powinny zostać ograniczenia w autonomii samorządów w prowadzeniu lokalnych polityk oświatowych. Nie ma akceptacji dla zaniżania dochodów samorządów terytorialnych na realizację zadań oświatowych oraz niewłaściwie skonstruowanych przepisów dotyczących płac nauczycieli. Według nowych propozycji rządu, najbardziej stracą gminy i miasta o modelowej i racjonalnej strukturze sieci szkół. Po raz kolejny minister edukacji narodowej zapowiedziała, że wszystkie planowane zmiany będą wypracowywane w dialogu z samorządowcami…

- Wiarygodność i reputacja samorządów jest poważnie podkopywana, dlatego należy się przed tym bronić – zwracał uwagę Zygmunt Frankiewicz, prezes ZMP. Podczas dyskusji na temat aktualnej sytuacji samorządu, przedstawiciele miast zgłosili liczne propozycje działań przeciwko niszczeniu idei samorządowości, takie jak: ścisła współpraca z innymi korporacjami w ramach Samorządowego Komitetu Protestacyjnego, rozmowy z Premierem i kierownictwem PiS, kampanie promocyjno-edukacyjne ogólnopolskie i lokalne, zachęcanie do wstępowania do związków samorządowych.

Delegaci podjęli stanowisko w sprawie zawieszenia udziału w pracach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, w którym upoważniono Zarząd ZMP do podjęcia rozmów z pozostałymi organizacjami samorządowymi w tej kwestii. W stanowisku podkreślono lekceważenie prac Komisji przez jej współprzewodniczącego ze strony rządowej oraz jej pomijanie w ważnych sprawach legislacyjnych, poprzez kierowanie projektów ustawy bezpośrednio do Sejmu RP przez posłów partii rządzącej. Samorządowcy przypomnieli, że z pominięciem Komisji Wspólnej podjęto decyzje w sprawie m.in.: cofnięcia wieku obowiązku szkolnego, przyznania kuratorom prawa decydowania o kształcie sieci szkół w gminie, głębokiej zmiany ustawy o wspieraniu rodziny, ustawy o ochronie przyrody w zakresie wycinki drzew, Prawa o zgromadzeniach. W najbliższym czasie zaś szykowane są poselskie inicjatywy wprowadzające istotne ograniczenia w czynnym i biernym prawie wyborczym.

Samorządowcy z miast odnieśli się też do projektu jednej z najważniejszych dla rozwoju gmin ustaw – Kodeksu urbanistyczno-budowlanego, którego nową wersję (po konsultacjach) przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa,  Tomasz Żuchowski. Prezes Związku podziękował za uwzględnienie wielu postulatów dotyczących planowania przestrzennego, kierowanych od lat przez miasta i Związek do kolejnych rządów. Także wiele uwag Związku, jakie skierowano do pierwszej wersji Kodeksu, zostało wziętych pod uwagę.

Uczestnicy dyskusji zgłosili kilka istotnych uwag, które dotyczyły skutków finansowych uchwalanych planów, interpretacji zapisów planów, nowej opłaty infrastrukturalnej oraz wielu istniejących jeszcze wątpliwości szczegółowych. Zakwestionowano także zamiar odebrania powiatom i miastom na prawach powiatu nadzoru budowlanego i ustanowienia administracji specjalnej, oddalonej od obywateli i niepoddanej społecznej kontroli. Delegaci zaproponowali również kilka dodatkowych zmian legislacyjnych, które należałoby wprowadzić w nowym Kodeksie albo w przepisach wprowadzających Kodeks.

W trakcie Zgromadzenia Ogólnego ZMP przeprowadzono wybory uzupełniające do Zarządu ZMP. W związku z dwoma wakatami w Zarządzie ZMP (po śmierci Zofii Trębickiej i po zmianie delegata miasta Poznania, którym wcześniej był Szymon Szynkowski vel Sęk) - wybrano nowych członków - Dorotę Zbińkowską, radną Warszawy oraz Jacka Jaśkowiaka, prezydenta Poznania. Delegaci z miast członkowskich ZMP podsumowali działalność Związku w minionym roku, przyjęli budżet stowarzyszenia na 2017 rok, a także podjęli stanowiska (w załączeniu) w sprawie finansowania zadań oświatowych, zawieszenia udziału w pracach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz projektu Kodeks urbanistyczno-budowlanego.

Joanna Proniewicz

rzecznik prasowy ZMP