03.09.2013 7:35

Rodzicielstwo zastępcze

Bywają dzieci nieszczęśliwe, takie, które od narodzin nie zaznały miłości, troski, odpowiedzialnego wychowania i właściwej opieki. Niestety nie każdy rodzic biologiczny potrafi i chce obdarzyć tym co najlepsze swoje dziecko. Kiedy pojawia się potrzeba zapewnienia opieki opuszczonemu czy zaniedbywanemu dziecku, ratunkiem jest opieka zastępcza.

Bycie rodzicem zastępczym, to rola trudna i odpowiedzialna. Po pierwsze wymaga umiejętności pokochania obcego dziecka z całym jego emocjonalnym bagażem przeżyć, wyniesionym z rodziny biologicznej, po drugie – odpowiednich kompetencji wychowawczych, po trzecie – bycia tym „drugim” rodzicem, radzenia sobie z uczuciami dziecka do rodziców biologicznych i pracą z tymi ostatnimi. Współpraca z rodzicami biologicznymi dziecka wymaga dużej delikatności i obiektywizmu, ponieważ z jednej strony kontakt z nimi jest prawem dziecka, z drugiej – rodzic zastępczy ma obowiązek stać na straży dobra dziecka, a co z tym związane, chronić je również przed nieodpowiedzialnością i krzywdą ze strony rodziców biologicznych. Jednocześnie sprawowanie funkcji rodziców zastępczych to rola szlachetna i przynosząca wiele radości i zadowolenia. Radości płynącej z pomagania, z obserwowania postępów dziecka, z wzajemnego przywiązania.

Opiekunem zastępczym może być rodzina – rodzeństwo lub dziadkowie (rodzina spokrewniona), lub - pozostali krewni i osoby obce (rodzina niezawodowa). By zostać rodziną niezawodową należy uzyskać kwalifikację, poprzedzoną szkoleniem, organizowanym przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, którym w Mieście Świnoujście jest Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie.

Pozostałe formy rodzinnej pieczy zastępczej to rodziny zawodowe: specjalistyczna (dla dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi), rodzinny dom dziecka (dla większej ilości dzieci) i pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego. Również te rodziny są zobowiązane uzyskać kwalifikacje do pełnienia funkcji rodzica zastępczego.

Specjalistyczna rodzina zastępcza zajmuje się dziećmi ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi (np. upośledzenie umysłowe, FAS). Osoby pełniące tę funkcję powinny posiadać, oprócz umiejętności niezbędnych wszystkim rodzicom zastępczym także sporą dozę akceptacji odmienności i umiejętność takiego kierowania dzieckiem, by dać mu poczucie, że może i powinno dążyć do osiągnięć dla niego możliwych, że nie jest gorsze, że ma takie same prawa do tego, czego pragnie.

Rodzinny dom dziecka jest miejscem, gdzie opiekę, miłość i wychowawczą troskę może znaleźć większa ilość dzieci, maksymalnie do ośmiorga. Jest to szczególnie istotne w przypadku dzieci odbieranych z rodzin wielodzietnych. Zasadą jest bowiem nie rozdzielanie rodzeństw, by dzieci, które nie mogą pozostać pod opieką rodziców, nie pozbawiać dodatkowo oparcia w rodzeństwie, ponieważ często to właśnie rodzeństwo opiekuje się sobą nawzajem, gdy w rodzinnie biologicznej dzieci nie mogą liczyć na właściwą opiekę rodziców.

Zawodowa rodzina zastępcza pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego jest szczególnie ważna wtedy, gdy trzeba zapewnić dziecku opiekę natychmiast, po jego odebraniu rodzicom biologicznym. Pogotowie rodzinne to miejsce, w którym każde dziecko znajdzie spokój i wytchnienie, po trudnych czy traumatycznych przeżyciach. Jest to też czasowa forma opieki nad dzieckiem – do czasu znalezienia mu rodziny zastępczej, powrotu do rodziców biologicznych czy innych, postanowionych przez Sąd działań. Tym samym jest to rola jeszcze trudniejsza, bowiem, z jednej strony wymaga umiejętności rozładowania napięcia, smutku czy gniewu dziecka, które zostało odebrane rodzicom biologicznym, z drugiej – znalezienia takiego kompromisu pomiędzy ofiarowaniem dziecku poczucia bliskości, przynależności, bezpieczeństwa, by stworzyć mu dom, ale też przekazać, że choć jest to dom dobry i bezpieczny to jednak tymczasowy. Nie jest łatwym zadaniem dać dziecku, znajdującemu się w niepewnej sytuacji życiowej, wiarę w to, że może być lepiej.

Czy to rodziny spokrewnione, czy niezawodowe lub zawodowe, we wszystkich tych formach opieki zastępczej chodzi o dobro dziecka. Ponieważ bycie opiekunem zastępczym to rola, którą trudno udźwignąć samemu, każdy kto ja pełni może liczyć na kompleksowe wsparcie pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Świnoujściu. Jest to pomoc finansowa, specjalistyczna: prawna, rodzinna i psychologiczna, odwiedziny w domu i bieżąca pomoc w rozwiązywaniu pojawiających się problemów, ułatwianie dostępu do informacji o dziecku czy innej pomocy specjalistycznej, pośredniczenie i pomoc w nawiązywaniu kontaktu z rodzicami biologicznymi dzieci. Pracownicy Działu Pieczy Zastępczej i Poradnictwa Specjalistycznego Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Świnoujściu dokładają wszelkich starań, by przebywające w rodzinnej pieczy zastępczej dzieci były tak szczęśliwe, jak tylko jest to możliwe.